rotonda
Eind september 2023 stapte ik voor het eerst binnen in de Rotonda, een van de huizen waar de Wissel VZW jonge vrouwen opvangt die niet naar huis kunnen of mogen. Beneden in de gang staat een oude buffetpiano, die statig door het hele gebouw klinkt. 'Dit wordt mijn plek', wist ik meteen. Elke woensdagavond zat ik aan die piano, dat was het uitgangspunt.
Achter het klavier leerde ik de jongeren kennen. Soms zaten ze de hele avond naast me om samen liedjes te zingen, andere avonden schreven ze hele liedjesteksten bij elkaar en soms knikten ze enkel bij wijze van herkenning op de weg tussen de living en hun kamer. Sommige jongeren vertrokken, anderen liepen weg. Nooit was ik zeker wie ik volgende woensdag zou aantreffen, als ik de deur rond bedtijd achter me dichtsloeg.
De voorbije maanden 'ontstonden' van achter die piano een aantal liedjes. Liedjes waar de jongeren aan werkten, liedjes die op basis van hun input vorm kregen. Soms werkte ik schetsen af, omdat de jongere in kwestie niet meer in de Rotonda kwam. Die nummers heb ik hieronder per thema verzameld, samen met dagboekfragmenten van mijn woensdagavonden.
Bijna alle jongeren die ik in de Rotonda ontmoette, zijn verbonden aan een van de liedjes. Alleen wij weten hoe het zit.
De wachtkamer
'Ik heb wat verder gewerkt aan het het idee van vorige week'
'Ik heb geen zin vandaag'
'Ok. Volgende week?'
Soms lijkt de Rotonda een plek waar iedereen zo snel mogelijk weg wil, of sommigen toch. Ze wacht. Ze wacht tot er iets nieuws gebeuren kan. Dag na dag. Ze tekent haar naam op een blad papier. Om niet te vergeten dat ze er nog is.
Gebroken harten
Samenzijn is nooit simpel, laat staan als je in de Rotonda zit. Ze wil gewoon gewoon kunnen doen, gewoon kunnen zijn zoals haar leeftijdsgenoten, zoals haar vriend. Zelfs al staat niets in je weg, dan nog is de zoektocht naar een lief een weg die af en toe langs eenzaamheid passeert. En die eenzaamheid slaat bikkelhard toe in de Rotonda, vooral als het donker wordt.
'Komaan, ik heb zin om iets maken. Waar gaan we rond werken?'
'Doe iets met kerst'
'Doe iets met vrij zijn'
'Ijsjes, ijsjes moeten er ook in'
'Wij gaan roken, benieuwd wat er zal zijn als we klaar zijn!'
Opgesloten
Hoe ben ik hier beland? Dat is toch straf dat ik niet kan beslissen waar ik ga en sta. Andere meisjes van mijn leeftijd kunnen dat wel.
Je hoort en ziet de deur op slot gaan. Dat geldt niet voor mij. Ik stap hier straks buiten. Een kwartier later zit in met mijn vrouw in de zetel van mijn huis, onze veilige plek. Boven ligt ons kind te slapen.
Gehoord worden
Ze zegt dat ze niets zal schrijven. Dat ligt te moeilijk. Ze heeft wel een stem, en die wil ze graag laten horen. We luisteren naar muziek, we zingen. Een nummer blijft plakken. We luisteren opnieuw en zingen onze stemmen schor. Na een stilte vraag ik waarom ze niet kan schrijven. Ze zegt dat ze de taal niet machtig is. Ze zet hetzelfde nummer op in het Frans. Op weg naar huis speelt het nummer in mijn hoofd, ik besluit het te vertalen.
Woede
Er is veel woede in de Rotonda. Begrijpelijk. Er is veel onbegrip, het is niet simpel om elkaar altijd even goed te verstaan. Opnieuw: dat is in alle vrijheid ook niet evident. Er vallen al eens cornflakes op de piano, of vuile was, of tandpasta. Of tuf. De muren van de Rotonda hebben het hard te verduren. De jongeren ook. Soms is een constructief perspectief ver te zoeken.
'Cava een beetje?'
'Ja. Het is gaan liggen. Weet je, soms haat ik het hier'
'Dat snap ik. Misschien iets om iets mee te doen?'